ৰাজনৈতিক পক্ষপাত

অখিল গগৈয়ে বিজেপিবিৰোধী বুদ্ধিজীৱীক উদ্দেশ্যি অলপতে কৈছিল, ‘অসমৰ একাংশ বুদ্ধিজীৱী সাংঘাতিকধৰণে কংগ্ৰেছপন্থী’৷ ড॰ হীৰেন গোহাঁইৰ নিৰপেক্ষতাৰ প্ৰশ্ন এই প্ৰসংগতে তেওঁ উল্লেখ কৰিছিল৷ যদিওবা নিৰপেক্ষতা প্ৰয়োজনীয়, মানুহ স্বাভাৱিকতেই পক্ষপাতি, বিশেষকৈ ৰাজনৈতিক দৃষ্টিভংগীৰ ক্ষেত্ৰত৷ কিছু গৱেষকে এটা গৱেষণা কৰি পাইছিল যে গাণিতিক সমস্যা এটা যেতিয়া অ-ৰাজনৈতিক বিষয়ত দিয়া হৈছিল, তাক সহজেই সমাধান কৰা হৈছিল৷ কিন্তু অনুৰূপ গাণিতিক সমস্যা এটাক যেতিয়া ৰাজনৈতিক বিষয় এটাত দিয়া হ’ল, তেতিয়া পৰীক্ষাটোত অংশগ্ৰহণ কৰা বহুতেই তাৰ উত্তৰ শুদ্ধকৈ দিয়াত বিফল হ’ল৷ এনে কিয় হ’ল? ইয়াৰ কাৰণতো আছিল অংশগ্ৰহণকাৰীৰ ৰাজনৈতিক পৰিচয়৷ শুদ্ধ উত্তৰে যেতিয়া আমাৰ ৰাজনৈতিক আদৰ্শত প্ৰশ্ন তুলিব, সেই শুদ্ধ উত্তৰক আমি ভুল বুলি ভবাৰ সম্ভাৱনা যথেষ্ট বেছি৷ গৱেষণাটোৱে তাকেই প্ৰমাণ কৰিছিল৷ অৱশ্যে, ৰাজনীতিৰ ক্ষেত্ৰত এই পক্ষাৱলম্বন সমাজৰ হিতৰ পৰিপন্থী৷ এনে অৱস্থাত পাৰ্টীৰ আদৰ্শৰ বিৰোধী প্ৰায়বোৰ সিদ্ধান্তকেই সাক্ষ্য-প্ৰমাণৰ উপস্থিতিতো প্ৰত্যাখ্যান কৰা হয়৷  পিউ ৰিছাৰ্চ চেণ্টাৰৰ এক অধ্যয়ন অনুসৰি, আমেৰিকাত দলীয় মেৰুকৰণ তীব্ৰতৰ হৈ পৰিছে, ৰিপাব্লিকান আৰু ডেম’ক্ৰেটসকলে ইজনে সিজনক নেতিবাচক দৃষ্টিৰে চায়৷ উল্লেখ্য, ৭২ শতাংশ ৰিপাব্লিকান আৰু ৬৩  শতাংশ ডেম’ক্ৰেটে বিৰোধী দলৰ সদস্যক আন আমেৰিকানতকৈ অধিক অনৈতিক বুলি গণ্য কৰে, যিটো ২০১৬ চনৰ পৰিসংখ্যাৰ তুলনাত যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে৷ একেদৰে ৭২ শতাংশ ৰিপাব্লিকান আৰু ৬৪ ডেম’ক্ৰেটে আনটো দলৰ লোকক অধিক অসৎ বুলি গণ্য কৰে৷ এই ক্ৰমবৰ্ধমান শত্ৰুতা দুটা দলীয় ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পোৱা হতাশাক প্ৰতিফলিত কৰিছে৷  এই তথ্যসমূহে আমেৰিকাৰ ৰাজনীতিত গভীৰ হৈ অহা বিভাজনক মূৰ্ত কৰি তুলিছে, যাৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে দলীয় আনুগত্যৰ প্ৰভাৱত নেতিবাচক ধাৰণা বৃদ্ধি পোৱা৷ অৱশ্যে অসমত বিজেপিৰ বিকল্প হিচাপে কংগ্ৰেছ, ৰাইজৰ দল আৰু জাতীয় পৰিষদহে আছে৷ বিৰোধিৰ মাজত ঐক্য নাই, আৰু আদৰ্শগত পাথৰ্ক্য অনৈক্যৰ এটা কাৰণ হ’ব পাৰে৷ ৰাজনৈতিক পক্ষপাত সকলো দলৰ অনুগামীৰ ক্ষেত্ৰতে দেখা যায়৷ নিৰপেক্ষতাক সুবিধাবাদ বুলি অপবাদ দিলেও, নিৰপেক্ষ বস্তুনিষ্ঠ স্থিতিহে মানৱতাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়৷ জৰ্জ অৰৱেলৰ ‘১৯৮৪’ উপন্যাসৰ এটা বাক্য আছিল, ‘The Party told you to reject the evidence of your eyes and ears. It was their final, most essential command.’ উপন্যাসখনত দেখুওৱা হৈছিল, কেনেকৈ শাসক পক্ষই জনগণৰ মগজু প্ৰক্ষালন কৰিব পাৰে প্ৰপাগাণ্ডা, যুদ্ধ, আৰু আৰক্ষী বাহিনীৰ জড়িয়তে৷

উপন্যাসখনৰ মুখ্য চৰিত্ৰৰ দায়িত্ব আছিল ইতিহাসৰ তথ্যবোৰ বিকৃত কৰা, যাতে ই পাৰ্টীৰ আদৰ্শৰ লগত মিলি থাকে৷ পাৰ্টীটোৱে অৱশেষত দাবী কৰে যে জনসাধাৰণে নিজৰ চিন্তাশক্তি, মতাদৰ্শ, স্মৃতিক মোহাৰি পাৰ্টীটোৰ প্ৰপাগাণ্ডাৰ লগত সংমিশ্ৰিত হৈ যাওক৷ উপন্যাসখন কমিউনিষ্ট পাৰ্টৰ শাসনক লৈ লিখা হৈছিল যদিও প্ৰায়বোৰ ৰাজনৈতিক দলৰ চৰিত্ৰ অনুৰূপ৷ মুক্তচিন্তক বুলি কোৱা বহুতো মানুহ পক্ষপাতি, আমাৰ মস্তিষ্কও সুবিবেচক নহয়. সেয়ে ই পক্ষ লৈয়ে ভাল পায়৷ সমৰ্থকসকলে যেনেকৈ গড্ডলিকা প্ৰৱাহত উটি যায়, বুদ্ধিজীৱীসকলেও একো একোটা ৰাজনৈতিক দলৰ আদৰ্শক আঁকোৱালি লয় আৰু বহু সময়ত সেই দলটোৰ ভুলক আওকাণ কৰে৷  আদিম কালৰ পৰাই মানুহে ক্ষুদ্ৰসমূহত বাস কৰি আহিছে, য’ত সম্পদ আৰু সুৰক্ষাৰ বাবে আন্তঃগোষ্ঠীয় প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা চলিছিল, ঠিক এতিয়া ৰক্ষণশীল আৰু উদাৰপন্থীৰ মাজত চলাৰ দৰে৷ এনে পৰিৱেশত নিজৰ গোটৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু আন গোটৰ প্ৰতি সন্দেহ বা শত্ৰুতা বিৱৰ্তনৰ দৃষ্টিকোণত এটা সুবিধাজনক স্থিতি আছিল৷ লগতে, মানুহে নিজকে ‘আমি’ আৰু ‘সিঁহত’ এই দুটা স্পষ্ট গোটত সমাজক ভাগ কৰিবলৈ শিকিছে৷ ইয়াৰ লগে লগে, নৈতিক ভিত্তিসমূহ যেনে আনুগত্য, ন্যায়, পৱিত্ৰতা আদি-বিভিন্ন পৰিস্থিতিৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ বিৱৰ্তনীয় প্ৰতিক্ৰিয়া হিচাপে বিকশিত হৈছিল, যিসমূহ আজিৰ ৰাজনৈতিক পক্ষপাতিত্বৰ আঁৰত মূল ভূমিকা পালন কৰিছে৷ এইবোৰ কাৰণেই আধুনিক ৰাজনীতিত মতবিভেদ, দলীয় চিন্তাধাৰা আৰু আৱেগিক পক্ষপাতিত্ব গভীৰভাৱে শিপাই আছে৷ উদাৰবাদীসকলে ব্যক্তিগত অধিকাৰ, সমতা আৰু নৈতিকতাক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ে, আনহাতে ৰক্ষণশীলসকলে পৰম্পৰা, গোটৰ সংহতি, সামাজিক শৃংখলা আৰু বিশুদ্ধতাক বেছিকৈ মূল্য দিয়ে৷ একো একোজন ব্যক্তিয়ে নিজৰ আদৰ্শ অনুযায়ী সেয়ে একো একোটা ৰাজনৈতিক দল বাছি লয় আৰু নিৰপেক্ষতাক বিসৰ্জন দিয়ে৷ অৱশ্যে, কোনোবাই চিগাৰেট কোম্পানীত চাকৰি কৰে বাবেই চিগাৰেট স্বাস্থ্যৰ বাবে ভাল এনে ধাৰণা বিয়পালে সেয়া উচিত নহ’ব৷ আমি এই ক্ষেত্ৰত নিৰপেক্ষতাই বিচাৰিম, তেনেহ’লে ৰাজনৈতিক প্ৰেক্ষাপটতো নিৰপেক্ষতা বিচৰাটো ভুল হ’ব জানো?